Microtome Blade
تیغ میکروتوم چیست؟
  • تیغ میکروتوم ابزاری است که درآزمایشگاه پاتولوژی بافت شناسی ( بافت های گیاهی و حیوانی )،درزمان جراحی و هنگام کار با میکروسکوپ،برای ایجاد برش های بسیار نازک و ظریف مورد استفاده قرار می گیرد. کلمه میکروتوم یک کلمه ی یونانی است که از دو بخش mikros به معنای کوچک و temnien به معنای کاهش ، تشکیل شده است .

تولید تیغ میکروتوم چه تاریخچه ای دارد ؟

  • اولین باردر سال ۱۷۷۰میلادی دانشمندی به نام جورج آدام جونیوراین وسیله را ابداع کرد که بعد ها توسط الکساندر کامینگز توسعه یافت . در سال ۱۸۳۵ ، اندرو پریچارد آن را به دستگاه های برش اضافه کرد تا کار برش با دقت بیشتری انجام شود . برخی نیزاختراع اولیه این دستگاه را به ویلهلم آناتومیست در سال ۱۸۶۵ نسبت می دهند . زیرا او در کتابی می نویسد : این وسیله دقت مرا در کارهایی که نمی توانستم با دست انجام دهم را افزایش داد .مبهم بودن منشأ ابداع میکروتوم به این دلیل است که اولین میکروتوم ها دستگاههای برش بودند و مرحله رشد دستگاههای اولیه بسیار مستند نیست .

جنس تیغ میکروتوم :

  • جنس تیغ میکروتوم می تواند از فولاد ، استیل ضد زنگ ، کربن استیل ، شیشه والماس باشد .از جنس الماس برای برش بافت های استخوانی و جنس فولاد برای برش بافت های گیاهی و حیوانی ،در میکروسکوپ های نوری استفاده می شود .

لبه های تیغ میکروتوم :

  • لبه ی بعضی از تیغ های میکروتوم به وسیله ی لایه ای ازسرامیک ، تفلون ، پلیمر و یا تیتانیم نیترید پوشانده می شود . این کار موجب می شود از اصطکاک بین بافت مورد برش و تیغ کاسته شده و به طول عمر و ماندگاری لبه ی تیغ و افزایش راندمان آن افزوده شود .
  • اگر لبه تیغ بدون پوشش باشد، عملکرد برش در برخی قسمت ها محدود شده و باعث مقاومت در برابر برش و فشاربافت می شود.

انواع تیغ میکروتوم براساس شکل تیغ:

تیغ میکروتوم بر اساس شکل تیغه ی آن در یکی از دسته های مقعر مسطح یا صفحه ای ، سه گوش و قلمی شکل دسته بندی می شوند . در این قسمت به بررسی انواع این تیغ ها می پردازیم :

1. مقعر مسطح

  • تیغ هـاي ميكروتوم مقعر مـسـطـح، بی نهایت تـيـز هـسـتـنـد اما از طرفي بسيار ظريف اند و بنابراين فقط با نمونه‌هاي بسيار نرم اسـتـفـاده مـي‌شوند.  

2. سه گوش

  • تیغ های سه گوش یا تیغ هایی باشکل گوه ای به نسبت پایدار ترهستند .وازآن ها برای برش موادی که نسبتا سخت هستند ;مانند نمونه های برودتی،اپوکسی یا سیروژنیک استفاده می کنند .

3.قلمی

  • این نوع تیغ به دلیل داشتن شكل قلمي با لبه ی ضخیم ، میزان پایداری بالایی دارد . در عین حال همین ویژگی موجب می شود در زمان برش با این تیغه نياز به صرف نيروي بسيار بيشتري باشد.

تیغ میکروتوم یکبار مصرف با دائمی چه تفاوتی دارد ؟

  • این تیغه ها به صورت یکبار مصرف و یا چند بار مصرف تولید می شوند .کار کردن با تیغ های یک بار مصرف از سهولت بیشتری برخوردار بوده و برش های بهتری را ایجاد می کند .تیغ های دائمی دارای طول عمر بیشتری هستند ،اما باید در دوره های زمانی معین ( معمولا هر ۶ ماه ) تیز شوند . به همین دلیل هزینه خرید تیغ های یک بار مصرف مشابه هزینه لازم برای تیز کردن تیغ های دائمی می باشد .

انواع تیغ های یکبار مصرف:

  • تیغ های یک بار مصرف خود به دو دسته  high profile و low profile تقسیم می شوند . از تیغ های Low profile  به عنوان تیغ های با کاربرد عمومی برای برش بلوک های پارافینی استفاده می شود . این تیغ ها نسبت به تیغ های high profile ابعاد کوچک تری داشته و معمولا شامل پوشش روی لبه تیغ ها هستند.ابعاد تیغ های low profile معمولا 76*0.25*8 میلیمتر است .
  • تیغ های یک بار مصرف high profile  به نسبت سنگین تر بوده و هم با پوشش و هم بدون پوشش مورد استفاده قرار می گیرند . ابعاد این تیغ ها نیزمعمولا 76*0.3*14 میلیمتر می باشد .

انواع مدل ها و ویژگی های تیغ میکروتوم یکبار مصرف

تیغ های میکروتوم Low Profile

1.تیغ میکروتوم R35

  •  کاربرد : برای برش بافت های بسیار سخت ، برش گیری روتین و برش گیری ریبونی مورد استفاده قرار می گیرد .
  • ویژگی : کوتاه بودن زمان برش
  • رنگ: مشکی
  •  تعداد در بسته : 50 عدد
  • زاویه ی لبه ی تیغ : 35 درجه
  • جنس : استیل ضد زنگ
  • ابعاد : طول 80 میلیمتر و عرض 8 میلیمتر

2.تیغ میکروتوم A35

  • کاربرد : برای برش بافتهای نسبتا سخت و تهیه برش با مقاطع بسیار نازک مورد استفاده قرار می گیرد .
  • ویژگی : کوتاه بودن زمان برش همراه با ایجاد زاویه مناسب ،پایداری بالا ( حتی برای بافت های سخت )، بسیار تیز
  • رنگ : آبی فیروزه ای
  • تعداد در بسته :50 عدد
  • زاویه ی لبه ی تیغ : 35 درجه
  • جنس : استیل ضد زنگ
  • ابعاد :طول 80 میلیمتر و عرض 8 میلیمتر

3. تیغ میکروتوم S35

  • کاربرد : برای برش بافت های نرم و نمونه های بیوپسی( ازمایش میکروسکوپی بافت زنده)، انجام برش های روتین و عمومی آزمایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد .
  • ویژگی : کوتاه بودن زمان برش ، کیفیت بالای برش از ابتدای فرآیند ،پایداری بالا
  • رنگ : آبی کاربنی
  • تعداد در بسته :50 عدد
  • زاویه ی لبه ی تیغ : 35 درجه
  • جنس : استیل ضد زنگ
  • ابعاد : طول 80 میلیمتر و عرض 8 میلیمتر

4. تیغ میکروتوم N35 

  • کاربرد : برای برش بافت های سخت ،انجام برش های معمول،برش بافت های نرم و بیوپسی (آزمایش میکروسکوپی بافت زنده) و برش گیری ریبونی مورد استفاده قرار می گیرد .
  • ویژگی : پایداری بالاتر و زمان برش کمی طولانی ترنسبت به سایرمدل ها
  • رنگ : سبز مغز پسته ای
  • تعداد در بسته :50 عدد
  • زاویه ی لبه ی تیغ : 35 درجه
  • جنس :استیل ضد زنگ
  • ابعاد : طول 80 میلیمتر و عرض 8 میلیمتر

5. تیغ میکروتوم C35 

  • کاربرد : به طور خاص برای استفاده روی دستگاه فروزن سکشن (کرایوستات) مورد استفاده قرار می گیرد.
  • ویژگی : کوتاه بودن زمان برش،تیغه ازجنس فولاد کربنی
  • رنگ : مشکی
  • تعداد در بسته : 20 عدد
  • زاویه ی لبه ی تیغ : 35 درجه
  • جنس :کربن استیل ضد زنگ
  • ابعاد : طول 80 میلیمتر و عرض 8 میلیمتر

تیغ میکروتوم High profile 

  • کاربرد : برای میکروتوم های دارای هولدر تیغ High profile مورد استفاده قرار می گیرند .
  • ویژگی : کوتاه بودن زمان برش ، قابلیت استفاده برای تمام بلوک های بافت پارافینی در کاربردهای معمولی
  • رنگ : قهوه ای رنگ
  • تعداد در بسته : 50 عدد
  • زاویه ی لبه ی تیغ : 35 درجه
  • جنس: استیل ضد زنگ
  • ابعاد: طول 80 میلیمتر و عرض 14 میلیمتر

کاربرد های تیغ میکروتوم :

1.کاربرد در تکنیک بافت شناسی سنتی :

  • در این روش،بافت با جایگزین کردن آب با پارافین سخت می شود . سپس با استفاده از تیغ میکروتوم آن را در ضخامت های مختلف ۲-۵۰ میکرومتر برش می دهند. درنهایت بعداز انجام مراحل لازم بافت توسط میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار می گیرد .

2. کاربرد در تکنیک برش بخش های یخ زده:

  • بافت هایی که غنی از آب هستند پس از انجماد سخت می شوند . این بافت ها را توسط تیغ میکروتوم انجماد یا تیغ میکروتوم سرماسنج برش می دهند. تا پس از رنگ آمیزی ، توسط میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گیرند .این روش نسبت به تکنیک بافت شناسی سنتی بسیار سریع تر است (۵ دقیقه در مقابل ۱۶ ساعت) . به همین دلیل در اهداف پزشکی و برای رسیدن به یک تشخیص سریع بسیار پرکاربرد است.

3.کاربرددر تکنیک گیاه شناسی (  Microtomy) :

  • برای برش مواد سختی مانند چوب ، استخوان و چرم به یک تیغ میکروتوم با تیغه سنگین تر نیاز است . این تیغ میکروتوم به نسبت سایر تیغ های میکروتوم ظرافت کمتری دارد .

4. کاربرد در تکنیک میکروسکوپ الکترونی :

  • در این تکنیک بافت را در رزین های اپوکسی قرار داده ، سپس با استفاده از تیغ میکروتوم شیشه ای و یا جواهر الماس در ضخامت های بسیار نازک که معمولا ۶۰ تا ۱۰۰ نانومتر هستند برش می دهند . بافت ها را پس از برش با محلول آبی از نمک های فلزات سنگین ،رنگ آمیزی کرده و با میکروسکوپ انتقال الکترونی مورد بررسی قرار می دهند . این وسیله معمولا ultramicrotome  نامیده می شود .

5.کاربرد در میکروسکوپ فلورسانس :

  • پیشرفت جدید در تولید تیغ میکروتوم لیزر ، موجب برش نمونه هدف با لیزر فمتوثانیه به جای چاقو مکانیکی شده است . این روش بدون تماس بوده و تکنیک های آماده سازی نمونه را ندارند . تیغ میکروتوم لیزر توانایی ایجاد برش هایی به ضخامت۱۰ تا ۱۰۰ میکرون را دارند که بسته به ماده مورد فرآیند ، ضخامت برش انتخاب می شود . این برش های نازک توسط میکروسکوپ فلورسنت (  fluorocent) بررسی می شوند .

در استفاده از تیغ میکروتوم رعایت چه نکاتی الزامی است ؟ 

  • 1.بهتر است همواره لبه ی تیغ میکروتوم خود را تیز نگه داریم . زیرا نتایج کار ماهرترین تکنولوژیست ها هم توسط یک تیغ کند یا ضعیف چندان مطلوب نخواهد بود .
  • 2. زمانی که تیغ میکروتوم به بلوغ ابعادی خود می رسد یعنی پهنای سطح تیغ کمتر از ۷/۸ یک اینچ است ، استوار کردن تیغ در پایه با مشکلاتی همراه خواهد بود . قرار دادن یک قلم شش ضلعی در پایه ی تیغ در پایه ، نقش یک پر کننده را داشته و پشتیبانی لازم را برای آن فراهم خواهد آورد .
  • 3.بسته به ساختار بافتی که باید مورد برش قرارمی گیرد ، ممکن است قادر به استفاده از طرف دیگر تیغ باشید. این امر طول عمر تیغ را تا حد زیادی افزایش می دهد .
  • 4.تیغ را باید در زاویه ی آزاد مناسب تنظیم کرد . این کار نه تنها نتیجه نهایی را به شکل قابل توجهی بهتر می کند، بلکه عمر لبه ی تیغ را نیز بالا می برد .
  • 5.توصیه می شود بر اساس زاویه ی تند به دست آمده در فرآیند دوباره شایسته سازی ، زاویه ی آزادی بین ۶ تا ۸ درجه مورد استفاده قرار گیرد .
  • 6.به منظور افزایش کارآیی برش تیغ ، باید دائما پارافین را از روی قسمت جلو و عقب تیغ حذف کرد .